Juni - de maand van Kata coaching

Kata in de koffiekamer

Laatst vroeg een collega me: “Wat ís dat nou eigenlijk, kata-coaching? Klinkt als een nieuwe yogahouding.”
Ik snap het wel. Als zorgprofessional word je al doodgegooid met termen: Lean, Agile, Value-based, en nu dus ook nog... Kata. Maar blijf even staan, adem in, en laat me het uitleggen. Het is eigenlijk verrassend eenvoudig – en misschien wel precies wat we nodig hebben.

Kata komt uit Japan (verrassing!) en betekent ‘routine’ of ‘patroon’. In de zorg hebben we er al genoeg van – denk aan je ochtenddienst, de overdracht, of de manier waarop je altijd net te laat je administratie probeert bij te werken. Maar kata-coaching gaat over iets anders: het helpt ons juist om nieuwe routines aan te leren. Routines die ons helpen om te verbeteren, stap voor stap, dag na dag.

Het idee is simpel: je hebt een doel, een stip op de horizon. Niet meteen de perfecte afdeling of de meest tevreden patiëntscore van Nederland, maar iets concreets en haalbaars. Vervolgens ga je elke dag kleine stappen zetten. Niet in één keer een grote verandering, maar elke dag een beetje beter. En daar komt de coach om de hoek kijken: die stelt je steeds dezelfde vragen, zoals:

• Wat is de richting?
• Wat is je huidige situatie?
• Wat is de volgende stap?
• Wat heb je geleerd?

Klinkt saai? Misschien. Maar het werkt.
Ik was sceptisch – tot mijn team ermee begon. In plaats van dat eeuwige “we moeten eens iets doen aan de overdracht”, zijn we het gewoon gaan uitproberen. Kleine aanpassing. Leren. Aanpassen. Nog een stap. En ineens liep het soepeler.

Het mooie is: kata-coaching gaat niet over controle of micromanagement. Het gaat over leren denken in experimenten, in plaats van in vaste oplossingen. En in een wereld waar de zorg voortdurend verandert, is dat misschien wel de beste routine die we kunnen aanleren.

Dus de volgende keer dat je weer in een overleg zit en iemand zegt: “We moeten efficiënter!”, stel dan eens de kata-vraag: Wat is eigenlijk ons doel? En wat is de volgende stap?
Je hoeft geen Japans te spreken om te beginnen. Alleen een beetje nieuwsgierigheid – en misschien een collega die net zo gek is op kleine stapjes als jij.